Heb jij last van het oplichterssyndroom?
Jij bent de expert in jouw vak, daarom ben je met jouw bedrijf begonnen. In gesprek met een potentiële klant straal je rust uit, zelfvertrouwen en weet jij met jouw kennis en ervaring de problemen van je klant te doorzien en samen aan een oplossing te werken. Je stelt de vragen die leiden naar inzichten en soms zelfs een mooie doorbraak.
Het is geweldig om zo te mogen bijdragen aan de persoonlijke of zakelijke groei van jouw klant. Maar voor hoe lang nog? Wanneer komt jouw klant erachter dat je eigenlijk helemaal niet de expert bent? Wat doe je als blijkt dat jij dit niet kan?
Wanneer val ik door de mand?
Een angstaanjagende gedachte waar jij regelmatig s ’nachts van wakker ligt is: Wanneer val ik door de mand? Dit is een bekend fenomeen bij veel vrouwelijke ondernemers. Zeker wanneer je een intelligente persoon bent die leunt op haar kennis en expertise, kan dit oplichterssyndroom je flink dwarszitten. Zelfs als je vol zelfvertrouwen je werk doet kan een klein stemmetje je aan het wankelen brengen. Je gaat ondanks je zelfverzekerdheid twijfelen aan jezelf, maar waarom?
Hoogopgeleide vrouwen
Het kan goed zijn dat jij je hierin herkent en dat jij ook last hebt van het ‘imposter syndrome’ of oplichtersyndroom. Het is een verschijnsel dat we veelal zien bij hoogopgeleide vrouwen die ondanks hun succes, complimenten en status bang zijn om binnenkort door de mand te vallen. Het is geen officiële stoornis, maar er wordt veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan om te ontdekken hoe dit ontstaat en wat je ertegen kunt doen.
Herken je dit?
Je bent niet iemand die opstaat in een groep en zegt “Ja ik ben een oplichter”, het is veel subtieler dan dat. Het is bijvoorbeeld dat stemmetje in je hoofd dat na een leuke presentatie zegt: “De volgende keer ga je af als een gieter”. Of als je een artikel publiceert schiet de gedachte door je heen: “Dit vindt niemand interessant. Wie wil dit lezen? Hoe zal ze mij vertrouwen om samen te werken?”
Het kan zijn dat jij je eigen kennis en kunde onderschat. In dit geval denk je dat iedereen dat kan wat jij kunt. Gedachtes die hierbij horen zijn: “Waarom zou zij mij betalen om dit probleem aan te pakken. Er zijn 10 anderen die dat veel beter kunnen.” Maar ook, “Straks geef ik een heel slecht advies en word ik niet langer serieus genomen”.
Of dat waar is kan niemand je vertellen, behalve jijzelf.
Wat kun je zelf doen?
De oorzaak van dit syndroom ligt niet direct bij een laag zelfvertrouwen. Het is wel een onzekerheid die grote gevolgen kan hebben voor jou als persoon. Stressklachten kunnen een gevolg zijn van de angst om te falen in de ogen van de ander. Je hebt niet het vertrouwen om te gaan staan voor je eigen kennis en daarmee ondermijn je vooral jezelf. Hierna deel ik een aantal tips die jij kunt toepassen om dit oplichtersyndroom een halt toe te roepen.
Tip 1: Zie de angst onder ogen
Wat kun je doen om de gevoelens dat jij door de mand valt te verminderen? Door je angst onder ogen te zien en te erkennen of dit terecht is of niet. Durf er tegenin te gaan en tegenargumenten te verzamelen waarom jij geen oplichter bent maar echt de expert op jouw vakgebied. Dit zal niet in één keer lukken. Na een paar keer jezelf hiermee confronteren merk je dat het gevoel minder wordt.
Tip 2: Schrijf het van je af
Door op te schrijven wat je voelt, wat de situatie is en hoe jij hierop reageert krijg je meer inzicht in wat dit syndroom precies met je doet. Dit kun je doen in een notitieboekje, of in een document op je pc. Het belangrijkste is dat je gaat schrijven. Het kan erg confronterend zijn om je gedachten zo op papier te zetten, maar je hoeft het dan ook met niemand te delen. Je doel is om je angst onder ogen te zien en schrijven helpt daarbij.
Tip 3: Positieve feedback verzamelen
Wanneer je een compliment krijgt of een leuke review, schrijf deze dan op in een boekje met positieve feedback. Op het moment dat jij dan twijfelt aan jezelf en aan je kunnen, kun je dit boekje doorbladeren en de positieve woorden tot je door laten dringen.
Duw dat negatieve stemmetje de deur uit en vertrouw op de positieve reacties van mensen met wie je hebt samengewerkt. Luister nog eens naar de woorden van vrienden of familie die zien wat jij doet en kunt. Je roept nu een positief gevoel op, dit helpt je om je angst om door de mand te vallen te verminderen.
De volgende stap
Ben je klaar met valse bescheidenheid en jezelf klein houden? Ben je klaar met jezelf op de kop te zitten en enorme stress te ervaren over dat jij niet de juiste persoon bent voor de klus?
Mooi, dan ben je klaar met het oplichtersyndroom. Het is niet zo dat je van de ene op de andere dag je gedrag kunt veranderen en geen last meer hebt van dat negatieve stemmetje of de gevoelens die erbij horen. Wel kun je er iedere dag bewust van zijn dat je dit jezelf aandoet en dat je er ook mee mag stoppen.